خودشناسی
چرا کسی میلی به خود ندارد؟ اگر پاسخ این سؤال روشن شود آنگاه کم مشتری بودن خودشناسی هم روشن است: زیرا آدمی میل به شناخت چیزی دارد که آن را دوست داشته باشد. چرا انسان خودش را دوست نمیدارد؟ خودپرستان حقیقی همان عارفانند و چون خود را دوست میدارند خود را میشناسند و بالعکس. تبهکاری، قابل دوست داشتن نیست. آدمی به میزانی که مشغول کارهای زشت است، از خود بیزار است. پس بین انسان و خود او جز اعمال زشت او حائل نیست. بنابراین خودشناسی و اصلا میل رجعت به خویشتن، مهمترین محصول و اجر تقوا و نیکوکاری است.
عرفان اسلامی،خودشناسی:
عرفان در اندیشه و باور حتی علمای دینی ما مترادف خواب و خیال و کشف و کرامات و جادوگری و جن و فرشته و امثالهم است. حال آنکه عرفان یعنی شناخت عرف و شرع روزمرگی زندگی و نه آسمان پیمانی و خیالپرستی و فرافکنی واقعیت به اسطوره و افسانه.