آنکه می‌خواھد از گذشته‌اش پاک شود

– آنکه می‌خواھد از گذشته‌اش پاک شود، باید از آنچه که پیش روی دارد یعنی از آینده‌اش پاک گردد، وگرنه گذشته‌ی ھر کسی واقعه‌ای مطلقاً خارج از دسترس او است که بخواھد خود را از آن پاک و رھا نماید. مثلاً آنکه می‌خواھد خود را از وراثت سیاه و جاھلی آبا و اجدادی خود پاک کند باید خود را از اسارت بچه‌ھا و بچه‌پرستی‌ھا پاک سازد؛ زیرا بچه‌ھا ھمان آبا و اجدادند که از پس آمده و در پیش روی قرار گرفته‌اند.
یا مثلاً کسی که می‌خواھد خود را از ناپاکی‌ھا و حماقت‌ھای گذشته‌ی زندگی فردی‌اش رھا و پاک کند، باید از آرزوھایی که برای آینده دارد پاک کند؛ زیرا این آرزوھا ھمان حماقت‌ھای ناکام گذشته‌اند. گذشته‌ھای ھر کسی در آینده‌اش تصفیه و پاک می‌شود خواه‌ناخواه. اگر به اختیار باشد رھایی و رستگاری می‌آورد و اگر به جبر باشد حسرت و عداوت و تباھی می‌آورد. آنکه ھنوز چیزی از دیروزش را می‌خواھد برای فردایش نگه دارد به کل جھل و جنون‌ھای گذشته‌اش ھمچنان مبتلا است و از آن رھایی ندارد و امکان رشدی ھم ندارد و ھرگز از آزادی و انتخابی برخوردار نخواھد بود و ھرگز فردایی نو و خلاق نخواھد داشت و ھمواره موجودی کھنه و موروثی است.
منبع:کتاب خاطرات حواس،صفحه 97،اثر استاد علی اکبر خانجانی