اکثر انسانها فقط و فقط از یک حادثه نگران هستند و از آن بشدت می گریزند و آنرا بلا و بدی و شر می دانند و آن همانا « از دست دادن چیزهائی بدست آورده است» . پول کسب کرده، املاک و مقام و شهرت و موقعیت های بدست آورده، فرزندان و دوستان بدست آورده و سالهای عمری را که گذرانیده حالا خود را مالک آن داند و نفسهائی را که می کشد.
و آدمی اکثراً در لحظات از دست دادن ها می باشد که جداً و صادقانه بخودش رجعت داده می شود و در خود تعمق می کند و خود را تنها می یابد و مجبور است که با خود روبرو شود و در این خود یابی به یاد خدا می افتد و گاه برای رستن از این خسارت و بازیابی چیز درحال از دست رفتن از خدا یاری می خواهد و در دلش نعره میزند که: «اى خدا !» .
يعني حتى منکرترین آدمها هم در چنین مواقعی قلباً در نزد خود باور دارند که این خداست که آن چیز را دارد باز پس می گیرد و آنها را از وضعیتی که مدت ها برایش تلاش کرده اند خلع می کند و عجیب تر اینکه هرگز در مواقع بدست آوردن ها حتی یک لحظه هم باور ندارند که این خداست که دارد به آنها م می دهد .
آیا دقت کرده اید آدم ها در مواقع شکست و ناکامی ها و بیماری و بلا چقدر واقعاً متین و متواضع می شوند و سیرت انسانی اشان ظهور می کند و چقدر از امراض قلبی و جنونها و ادعاها و حسد و سلطه گری و غرور را از دست می دهند؟
این بواسطه آن است که بخودشان نزدیک شده و مجبور شده اند بخانه بازگردند و برای لحظاتی با خود صادق باشند و واقعیت وجودی خویش را دریابند و پذیرایش باشند و دست از تظاهر و ریا بردارند. ولی تا مسئله رفع گردید باز به وضع اسبق باز می گردند و گاه بمراتب فریبکارتر و در ریا حرفه ای تر می شوند .
از کتاب گزارش آخرین وضعیت بشری ص 192
تألیف استاد علی اکبر خانجانی